Α. Έπιπλα και Σκεύη του Σπιτιού
Ο εξοπλισμός των σπιτιών ήταν φτωχός και τα οικιακά σκεύη ελάχιστα, κατασκευασμένα από ταπεινά υλικά (συνήθως από ξύλο και πηλό).
Από τα έπιπλα και τα σκεύη που χρησιμοποιούσαν οι παλαιότεροι στα σπίτια τους, θα αναφερθούμε μόνο σε αυτά που δεν χρησιμοποιούνται σήμερα και είναι ολότελα άγνωστα στους νεότερους.

Τα έπιπλα της σάλας:

Τα κρεβάτια ήταν φτιαγμένα με σανίδες που στηρίζονταν σε τρίποδα και πάνω τους δέχονταν το στρώμα γεμισμένο με άχυρα ή φλέτσια (φλούδες αραποσιτιού) ή κουρέλια.

Η κούνια ένα ξύλινο κρεβατάκι για τα μικρά παιδιά με στρογγυλεμένη βάση για στήριγμα, ώστε να κουνιέται πέρα δώθε, για να μην κλαίνε και για να κοιμούνται εύκολα τα μικρά παιδιά.

Ο γιούκος με τα καλά ρούχα.

Το τραπέζι με τις καρέκλες γύρω-γύρω.

Ο καθρέφτης κρεμασμένος στον τοίχο.

Τα σκεύη και τα έπιπλα του χειμωνιάτικου:

Η πυροστιά, ήταν τριγωνικήισοσκελής σιδερένια κατασκευή για ναυποβαστάζει πάνω από τη φωτιά τα καζάνια, τον τέντζερη και άλλα μαγειρικά σκεύη.

Ο τέντζερης και το τσουκάλι, για το μαγείρεμα.

Το μπρίκι, φτιαγμένο από χαλκό ή λαμαρίνα με ουρά για να πιάνεται. Χρησιμοποιούνταν για το ζέσταμα νερού ή παρασκευή τσαγιού και καφέ.

Η μασιά, σιδερένιο εργαλείο που αποτελούνταν από μια σιδερόβεργα με λαβή και κρίκο πίσωκαι το τριγωνικό άκρο, για το ξύσιμο των ξύλων και το μάζεμα της στάχτης.

Το σίδερο, είχε σχήμα τριγωνικό και ήταν φτιαγμένο από μαντέμι. Ήταν κούφιο εσωτερικά και άνοιγε από πάνω, για να βάζουν τα κάρβουνα. Στο καπάκιήταν προσαρμοσμένο το ξύλινο χερούλι.

Τα χαλκωματένια ταψιά, για να ψήνουν τις πίτες και τα γλυκά.

Τα κουτάλια ή χουλιάριαφτιαγμένα από ξύλο κουμαριάς.

Τα πιρούνια , που ήταν μπρούτζινα και ξύλινα.

Οι κούπες, ήτανπήλινα ή ξύλινα σκεύη σε διάφορα μεγέθη. Κούπες ή μουρχούτες λέγανε και τα βαθιά πιάτα, που έτριβαν ψωμί μέσα στο γάλα .

Το γουδί, για να χτυπούν μέσα καρύδια, αμύγδαλα, σκόρδα και διάφορα άλλα με το γουδοχέρι.

Το ξύλινοσκαφίδι, για να ζυμώνουν οι νοικοκυρές το ψωμί και το ζυμάρι για τις χυλοπίτες και τον τραχανά.

Ο πλάστης, ένα μακρύ στρογγυλό ξύλο με το οποίο πλάθανε το φύλλο για τις χυλοπίτες, τις λαχανόπιτες, τα μακαρόνια κ.λ.π.

Ο σοφράς ήταν συνήθως ένα στρογγυλό, ξύλινο τραπέζι με κοντά πόδια. (με τάβλες πλατανίσιες, καρφωμένες σε δυο πλατιά ξύλα συνδεμένα μεταξύ τους με ένα τρίτο, που χρησίμευαν για πόδια). Στο σοφρά τρώγανε αλλά και πλάθανε φύλλο για χυλοπίτες και δίπλες .

Τα σκαμνιά, μικρά ξύλινα καθίσματα φτιαγμένα με σανίδες, κατάλληλα για το παραγώνι.

Τα φωτιστικά σκεύη:

Το λυχνάρι, τσίγκινη ή λαμαρινένιακατασκευή που από το στενό της άνοιγμα έβγαινε το φυτίλι. Το κρέμαγαν σε καρφί μέσα στο τζάκι για να φωτίζει αμυδρά στη γωνιά ή το έπαιρναν στο χέρι όταν κατέβαιναν στο κατώγι. Έβγαζε πολύ καπνό.

Το λαδοφάναρο, μεταλλική κατασκευή με τζάμια στις τέσσερις πλευρές και χερούλι από πάνω. Η ενεργειακή πηγή του ήταν το λάδι, που φυλασσόταν μέσα σε μικρό κυλινδρικό δοχείο με μικρό άνοιγμα στην πάνω έδρα, μέσα από το οποίο περνούσε το βαμβακερό φυτίλι.

Η λάμπα ήταν το κυρίως γυάλινο φωτιστικό του σπιτιού, που έκαιγε φωτιστικό πετρέλαιο. Το κάτω μέρος της λάμπας αποθήκευε το πετρέλαιο και βίδωνε ο μηχανισμός που ανέβαζε το φυτίλι. Το λαμπόγιαλο στερεωνόταν στο μηχανισμό του φυτιλιού.

Το καντήλι ήταν ένα ποτήρι γυάλινο ή σιδερένιο με ένα βαμβακερό φυτίλι γεμάτο λάδι και νερό. Αργότερα βγήκαν τα ποικιλόχρωμα με διάφορα σχήματα, με τις αλυσίδες που κρέμονταν από το ταβάνι δίπλα στα εικονίσματα και που τραβώντας από τον κάτω χαλκά έφταναν μέχρι το ύψος της νοικοκυράς να τα ανάψει. Χρησιμοποιούσαν καντηλήθρες και φυτίλια.

Αποθηκευτικά έπιπλα και σκεύη:

Τα εντοιχισμένα ντουλάπια ήταν τα πρώτα υποτυπώδη έπιπλα. Πραγματικές ντουλάπες με τη σημερινή έννοια δεν υπήρχαν.

Οι κασέλες, επιμήκη ξύλινα κιβώτια με απλή ή σκαλιστή μπροστινή όψη. Μέσα έβαζαν για φύλαξη: ρούχα, τρόφιμα, γλυκά και άλλα αντικείμενα.

Τα μπαούλα ήταν ξύλινα μακρόστενα κιβώτια με την επάνω πλευράανοιγόμενη. Δεξιά και αριστερά είχε χερούλια, ενώ στην μπροστινή όψη υπήρχαν κλειδαριές που κούμπωναν στο καπάκι. Η επιφάνειά τους ήταν μεταλλική ή ξύλινη, λουστραρισμένη με παραστάσεις σκαλιστές ή ανάγλυφες, διακοσμημένες με μεταλλικά καρφιά. Χρησίμευε για να αποθηκεύουν οι νοικοκυρέςτα προικιά τους, τα ρούχα τους και οτιδήποτε πολύτιμο είχαν.

Τα κασόνια, μεγάλα ξύλινα πλατανίσια κιβώτια με διαστάσεις 2Χ0,7Χ0,7 μέτρα, με το μισό σκέπασμα της πάνω πλευράς να ανοίγει. Εσωτερικά χωριζόταν σε διαμερίσματα και έβαζαν γεννήματα (βρόμη, σιτάρι, κριθάρι και καλαμπόκι).

Οι πήλινες στάμνες και τα λαγήνια. Πλατύστομα πήλινα σκεύη με μεγάλη κοιλιά και χερούλια κοντά στο στόμιο. Αποθήκευαν σε αυτά: παστό, τουρσί, ξύδι, πετιμέζι κ.ά.

Οι ξύλινες κάδες, για φύλαξη τυριού, λαδιού, κλπ..

Τα σκεύη μεταφοράς αγαθών:

Τα ξύλινα βαρέλια και οι τσότρες για να μεταφέρουν το νερό στο σπίτι ή το χωράφι.

Τα κοφίνια και οι κόφες – πούργια , πλεγμένα με σχίσματα καλαμιού πάνω στον πάτο και το σκελετό από βέργες λυγαριάς, οι οποίες πλέκονται στο τέλος για να σχηματίσουν τα χείλη των κοφινιών.

Το κάνιστρο, πλατύστομο καλάθι με δύο λαβές. Το χρησιμοποιούσαν για να βάζουν τα κόλλυβα και το ψωμί για τα μνημόσυνα.

Τασακούλια , για τη μεταφορά του φαγητού και των διαφόρων αγαθών.

Η βεδούρα, μέσα στην οποία έβαζαν και μετέφεραν το φαγητό.

Τα σκεύη του πλυσταριού:

Το χαρανί, μεγάλο χαλκωματένιο κυλινδρικό δοχείο με δύο χερούλια κοντά στα χείλια. Το χρησιμοποιούσαν για να βράζουν νερό για το πλύσιμο ή για να μαγειρέψουν μεγάλες ποσότητες φαγητού για γάμους.

Η ξύλινη σκάφη, για να πλένουν με αλισίβα (στάχτη με νερό) οι νοικοκυρές.

Ο κόπανος, μονοκόμματο ξύλινο εργαλείο με χειρολαβή που η μια πλευρά του ήταν ορθογώνια και η άλλη κωνική, για το κοπάνημα των μουλιασμένων χοντρόρουχων

Τα σκεύη της ύφανσης:

Ο αργαλειός , για να υφαίνουν τα διάφορα ρούχα, σκεπάσματα και κάπες από τραγίσια μαλλιά κ.λ.π.

Το λανάρι. Ένα είδος χτένας για να καθαρίζουν το μαλλί πριν από το γνέσιμο με τη ρόκα.

Η ρόκα, για να γνέθουν τα μαλλιά.

Το αδράχτι, συμπλήρωμα της ρόκας.

Το σφοντύλι, ένα στρογγυλό ξύλο για βαρίδι στο κάτω μέρος του αδραχτιού.

Η ανέμη, για το μάζεμα της κλωστής σε κουβάρι.

Απαραίτητα σκεύη για κάθε σπίτι γεωργοκτηνοτρόφου ήταν και τα παρακάτω.

Το καντάρι ήταν μεταλλικό όργανο με διαγραμμίσεις σε οκάδες . Στο κάτω μέρος είχε το τσιγκέλι για να κρεμιούνται τα προς το ζύγι υλικά, ενώ το πάνω μέρος είχε κρίκο για να πιάνεται.

Η παλάντζα ήταν ζυγαριά με ένα δίσκο , που πάνω έβαζαν τοπράγμα που ήθελαν να ζυγίσουν.

Η κρισάρα , για το ξεχώρισμα του αλευριού από τα πίτουρα. Ξύλινο κυλινδρικό σκεύος από λεπτή ή χοντρή συρμάτινη σήτα .

Το κόσκινο, για να καθαρίζουν το σιτάρι από τα ξένα σώματα. Στρογγυλή κατασκευή με ξύλινη πλευρική στεφάνη και συρμάτινη σχάρα στη βάση.

Η καρδάρα που ήταν ξύλινο δοχείο στο οποίο έβαζαν το γάλα από τα ζώα.

Το τυροβάρελο, ξύλινη κατασκευή για την αποθήκευση του τυριού.

Τα κουδούνια για το λαιμό των ζώων . Χάλκινα φουσκωτά κουδούνια για τα πρόβατα και χυτά ορειχάλκινα για τα γίδια.

Με τον ήχο των κουδουνιών, οι τσοπάνηδες παρακολουθούσαν την κίνηση του κοπαδιού.

Το σαμάρι , κατασκευή από ξύλινο σκελετό και στρώση γεμισμένη με βούτιμο για να προστατεύεται το ζώο. Συνέχεια του σαμαριού ήταν τα κολάνια και η ίγκλα καμωμένα από μαλακό κατεργασμένο δέρμα. Προσαρμοζόταν στη ράχη του γαϊδουριού ή του μουλαριού, για να καβαλικεύουν οι άνθρωποι και να φορτώνουν το βαρύ φορτίο που ήθελαν να μεταφέρουν.

Η λαιμαριά, ήταν απαραίτητο κομμάτι του εξοπλισμού των ζώων για το όργωμα των χωραφιών. Αυγοειδής κατασκευή με γέμιση και πέτσινο περίβλημακαι εξωτερικό μεταλλικό σκελετό με θηλιές, που άνοιγε στο κάτω μέρος για να περάσει στο λαιμό του ζώου.

Β. Τα εργαλεία του σπιτιού
Ο οικιακός εξοπλισμός συμπληρωνόταν απαραίτητα από τα βασικά εργαλεία για τις δουλειές τους . Τα κυριότερα ήταν εκείνα με τα οποία κατασκεύαζαν τα αλέτρια :
Ένα τρυπάνι χειροκίνητο, που το έλεγαν «ματικάπι» και «μακάπι», ένα άλλο μικρότερο, που το έλεγαν «αρίδι», δυο σκεπάρνια (το πλατύ για να πελεκούν και το στενό), μία «σμίλα» για να τρυπούν, ένα πριόνι για όλα τα κοψίματα, ένα μεγάλο τσεκούρι για τα ξύλα και ένα ξυλοκλαδεύτηρο.
Είχαν ακόμη: το αμπελοκλαδεύτηρο για το κλάδεμα των αμπελιών, που αργότερα αντικαταστάθηκε από τις ψαλίδες, τον κουριαστή (μεγάλο πριόνι), για να κόβουν μεγάλους κορμούς, τη βαριά, το λοστό, τους κασμάδες, τις τσάπες, τα δρεπάνια, την κόσα, τα δεκριάνια, τα φτυάρια και τις ξύλινες σκάλες.Περιγραφή του ζυγού
Ο ζυγός (αλέτρι) έπρεπε να γίνει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, για να έχει επιτυχία στο όργωμα των χωραφιών. Έπρεπε το υνί να μπαίνει βαθιά στη γη, η ουρά της αλετροπόδας να είναι στο ίδιο βάθος και τα «φτερά» να γυρίζουν τα χώματα προς τα έξω. «Να στρώνει η αυλακιά», όπως έλεγαν για το αυλάκι που άνοιγε το υνί.
Μαζί με το αλέτρι ετοίμαζαν το ζυγό, τις ζέβλες, τα σκιαδούλια, τα λουριά και το γουζί.
Ο ζυγός ήταν ένα καλοπελεκημένο, ξύλινο εξάρτημα που είχε μήκος 2μ. περίπου. Στις άκρες ήταν καμπυλωτό προς τα κάτω και είχε δύο τρύπες, που η μεταξύ τους απόσταση ήταν 20-25 εκατοστά στην κάθε άκρη. Στη μέση είχαν κάνει μια υποδοχή για να παραμένουν τα λουριά στο ίδιο σημείο και να μην μετατοπίζουν.
Τις ζέβλες τις έφτιαχναν από δύο ξύλα πάχους τριών εκατοστών. Τα ξύλα αυτά τα ζέσταιναν στη φωτιά και σιγά –σιγά τα πίεζαν και σχημάτιζαν στο μέσο ένα ημικύκλιο, ενώ στις άκρες τους έμεναν ευθεία και τα τρυπούσαν με το αρίδι.
Τη ζέβλα την περνούσαν στο λαιμό του βοδιού, έβαζαν το σκιαδούλι στο σβέρκο του βοδιού και πάνω έβαζαν το ζυγό, στις τρύπες του οποίου περνούσαν τα άκρα της ζέβλας. Στις τρύπες που είχε η ζέβλα στις άκρες, περνούσαν ένα σιδερένιο εξάρτημα, το «(ε)πιζέβλι», πάχους 6 χιλιοστών περίπου. Έτσι ο ζυγός στερεωνόταν στο σβέρκο των βοδιών.
Τα σκιαδούλια προστάτευαν το σβέρκο του βοδιού, για να μην τραυματίζεται από το ζυγό. Τα κατασκεύαζαν από μαλακό δέρμα αρνιού, που έραβαν επάνω σε χοντρό ύφασμα από παλιές καπότες. Είχαν πλάτος 30-40 εκατοστά περίπου και τους έκαναν δυο τρύπες για να περνούν στη ζέβλα. Επειδή κινούνταν πότε εδώ και πότε εκεί επάνω στο σβέρκο του βοδιού και σκίζονταν συχνά, κάθονταν πολλές φορές όλη τη νύχτα με το λυχνάρι να τα μπαλώσουν.