Η εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου που είναι κτισμένη σε βραχώδες έξαρμα και ορατή από ανατολή, βορρά και νότο από το σημερινό χωριό. Ανήκει στους μονόχωρους καμαροσκέπαστους ναούς με τρίπλευρη αψίδα ιερού στα ανατολικά. Η ιδιαίτερα κομψή αψίδα, κτισμένη κατά το πλινθοπερίκλειστο σύστημα, διαφοροποιείται από την απλή τοιχοποιία, αργολιθοδομή με πλίνθους, του υπόλοιπου μνημείου.

Εσωτερικά τοιχογραφίες καλής τέχνης, δύο φάσεων, κοσμούν τις περισσότερες επιφάνειες, εκτός από το δυτικό τμήμα της καμάρας, που δεν ιστορήθηκε ποτέ. Οι αρχικές παραστάσεις εντοπίζονται στο χώρο του ιερού Βήματος, στα ψηλότερα μέρη του βόρειου και νότιου τοίχου, στο σφενδόνιο, στο δυτικό τοίχο και στην καμάρα, ενώ οι νεώτερες στον υπόλοιπο βόρειο και νότιο τοίχο, καθώς και στο κτιστό τέμπλο, επικαλύπτοντας σε ορισμένα τμήματα τις παλαιότερες.

Το αρχικό εικονογραφικό πρόγραμμα είναι οργανωμένο σε ζώνες, σύμφωνα με τη βυζαντινή παράδοση: θέματα ευχαριστιακού και συμβολικού χαρακτήρα, δηλαδή η Πλατυτέρα με τον Εμμανουήλ στο τεταρτοσφαίριο της κόγχης του ιερού, οι συλλειτουργούντες Ιεράρχες, ο Μελισμός, η άκρα Ταπείνωση, η φιλοξενία του Αβραάμ και δύο σκηνές του Δωδεκαόρτου, ο Ευαγγελισμός και η Ανάληψη, αναπτύσσονται στο Ιερό Βήμα. Άλλες σκηνές του Δωδεκαόρτου καθώς και τα Εισόδια της Θεοτόκου παριστάνονται στην καμάρα και στις τρεις ανώτερες ζώνες του υπόλοιπου ναού, ενώ το σφενδόνιο και τα χαμηλά μέρη του δυτικού τοίχου καταλαμβάνουν προφήτες και άγιοι αντίστοιχα.

Στη νότια άκρη του δυτικού τοίχου το κτιτορικό πορτρέτο μέσα σε ανάγλυφο τοξωτό πλαίσιο, με το δωρητή ντυμένο με μοναχικό ένδυμα, μαζί με το μικρό γιο του, αποδοσμένους σε δέηση προς τη βρεφοκρατούσα Παναγία, ίσως δηλώνει το σημείο ταφής του παιδιού.

Η Παναγία του Πάθους στο βόρειο τοίχο, η Δευτέρα Παρουσία και ο Άγιος Δημήτριος έφιππος στο νότιο, η Δέηση, το Άγιο Μανδήλιο, το Άγιο Κεράμειο και ένα Σεραφείμ στο τέμπλο ανήκουν στη δεύτερη φάση εικονογράφησης. Το διδακτικό και εσχατολογικό περιεχόμενο αυτών των θεμάτων προσδιορίζει την ταφική χρήση του ναού κατά τη δεύτερη ιστόρησή του, που θα μπορούσε να συνδεθεί με το θάνατο μέλους της οικογένειας του δωρητή του διακόσμου.

Στυλιστικά χαρακτηριστικά των παλιότερων παραστάσεων, όπως οι ραδινές μορφές, χωρίς όγκο και σωματικότητα, δίπλα σε δυναμικές μορφές, συχνά ιδιαίτερα ρεαλιστικές, η ενδιαφέρουσα προσπάθεια απόδοσης της τρίτης διάστασης και η χρωματική κλίμακα, τις συνδέουν με μνημεία του Δεσποτάτου του Μορέως του α΄ τετάρτου του 15^ου αιώνα, όπως οι Ταξιάρχες Αγριακόνας (π.1400), η Ζωοδόχος Πηγή στο Γεράκι (1431) και η Αγία Παρασκευή στον Άγιο Ανδρέα της Μάνης (π. 1430), οδηγώντας στη χρονολόγησή τους στην πρώτη δεκαετία του αιώνα. Αντίθετα, οι ήρεμες μορφές με τις ωραίες αναλογίες και η πλαστικότητα των προσώπων με τα λίγα φώτα, φέρνουν τις παραστάσεις της δεύτερης φάσης κοντά σε έργα της τρίτης δεκαετίας του αιώνα, όπως η Ζωοδόχος Πηγή και η Αγία Παρασκευή στο Γεράκι, ο Άγιος Νικόλαος Ζαρνάτας στη Μεσσηνιακή Μάνη και το ξεχωριστής τέχνης σύνολο τοιχογραφιών της Παντάνασσας του Μυστρά (π. 1428), τοποθετώντας τες στην ίδια εποχή.

Η τοιχογραφία του έφιππου Αγίου Γεωργίου, της δεύτερης φάσης, που αποτοιχίστηκε το 1981 από το ναό, φυλάσσεται στην ενοριακή εκκλησία του Προφήτη Ηλία.

Σήμερα η "Παναγία" αποτελεί ιστορικό κόσμημα του χωριού και ανοίγει την πύλη της για την ετήσια εορτή της Γέννησης της Παναγίας. Η παρακολούθηση λειτουργίας μέσα σε αυτό το ναό, αλλά και έξω από αυτόν, όπου γενιές και γενιές Λογκανικιωτών προσεύχονταν στο παρελθόν, προκαλεί πραγματικά δέος.

(Πηγή: η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Σπάρτης)