'' Αυξάνεσθε και πληθύνεσθε και κατακυριεύσατε την γην''.
Αυτό παράγγειλε ο Θεός της Παλαιάς Διαθήκης στους ανθρώπους και ενώ εμείς την τηρήσαμε αυτή την εντολή, αδιαφορήσαμε για άλλες Του παραγγελίες. Τότε βέβαια που μας έκανε αυτή τη σύσταση, ήμαστε μόνο δυο άνθρωποι όλοι κι όλοι στον κόσμο, ο δε κόσμος ήταν απέραντος και μας περίμενε με ανυπομονησία.
Τι κι αν ο πληθυσμός της γης κοντεύει τα εφτά δισεκατομμύρια, (να μη βασκαθούμε) υπάρχουν άνθρωποι που ζουν μονάχοι, όπως του πελάγου οι βράχοι.O κόσμος θάλασσα π'απλώνει κι αυτοί σκυφτοί, βουβοί και μόνοι ανεμοδαρμένοι βράχοι. Άνθρωποι μονάχοι.
Ένα όχι σοβαρό καρδιακό επεισόδιο ενός "δικού μας'' ανθρώπου, με ανάγκασε - υποχρέωσε να μπαινοβγαίνω για μερικές εβδομάδες σε ένα από αυτά τα λεγόμενα Rehub centers, short term care, long term care και μερικές ακόμα ονομασίες οι οποίες δεν έχουν σημασία. Στα Ελληνικά τα λέμε αποθεραπευτήρια ή γηροκομεία.
Ήταν μια άσχημη αλλά χρήσιμη εμπειρία γιατί ένοιωσα μια ακόμη άσχημη πλευρά της ζωής. Τη μοναξιά. Αυτό το θλιβερό συναίσθημα απομόνωσης που συνοδεύεται συνήθως από κούραση ψυχική, πικρία και απόγνωση. Άσχημο πράγμα η μοναξιά, δεν είναι για τους ανθρώπους. Ο άνθρωπος είναι κοινωνικό ον και χρειάζεται τη συντροφιά άλλων ανθρώπων για να ζήση. Δεν είναι αγρίμι να τριγυρνά μόνο του στην ερημιά.
Άνθρωποι μεγάλης ηλικίας. Μερικοί θα μείνουν για λίγο καιρό. Άλλοι για περισσότερο κι άλλοι (long term) για πάντα. Όσο... κρατήσει αυτό το ''για παντα''. Καταλαβαίνετε τι εννοώ. Γεμάτοι και οι τρεις όροφοι με ασθενείς, αλλά στα δωμάτια κατοικούσε η μοναξιά. Δυο-δυο τα γεροντάκια στα δωμάτια, άλλοι να είναι καθηλωμένοι στα κρεβάτια τους κι άλλοι στα αναπηρικά καροτσάκια. Δε μιλούσαν μεταξύ τους η επειδή τα είχαν πει όλα η γιατί κάποιος δεν μπορούσε να μιλήσει. Μας κοιτούσαν ανέκφραστοι καθώς περνούσαμε έξω από τα δωμάτιά τους. Πόσα θα θέλανε να μας πουν....!
Μέσα στα δωμάτια είχαν τους κόπους μιας ζωής, την προίκα τους. Δεν ήταν πάρα μόνο λίγα κουκλάκια στο πρεβάζι του παραθύρου, κάνα δυο βιβλία και μερικές κάρτες κολλημένες στον τοίχο που υποθέτω θα έλεγαν "περαστικά και ταχεία ανάρρωση".
Υπάρχουν άνθρωποι που ζουν μονάχοι σαν το ξεχασμένο στάχυ. O κόσμος γύρω άδειος κάμπος κι αυτοί στης μοναξιάς το θάμπος σαν το ξεχασμένο στάχυ, άνθρωποι μονάχοι.
Η Loren ήταν πράγματι σαν το ξεχασμένο στάχυ."I don't have any body to mourn, to cry, to visit me". Δεν έχω κανέναν να κλάψει, να θρηνήσει, να με επισκεφτεί μας είπε. "Έζησα όμως και καλές στιγμές, ήμουν όμορφη κι ωραία σαν εσένα και φορούσα λουλουδιαστά φορέματα σαν το δικό σου" είπε στην Γεωργία (μια κοπέλα από την παρέα μας). Εμείς προσπαθήσαμε να της δώσουμε κουράγιο λέγοντας της οτι "ακόμα και τώρα μια χαρά κρατιέσαι, φαίνεσαι νέα".
Λόγια γλυκά για όποιον τα λέει, αλλά για εκείνον που τα ακούει είναι σαν να ανοίγουν τη δίνη του χρόνου όπου βυθίζεται σαν να έπεσε σε κινούμενη άμμο.
Ο Theodore με τα πόδια του τελείως κατεστραμμένα και τα χέρια σχεδόν στην
ίδια μοίρα, μετά βίας γύριζε τις ρόδες στο καροτσάκι κάνοντας βόλτες όλη μέρα στους διαδρόμους. Στο δωμάτιο πήγαινε όταν υπήρχε...ανάγκη.
Η Suzan καθηλωμένη στο καροτσάκι με τα δυο χέρια και ένα πόδι νεκρά. Με το "καλό" της πόδι έσπρωχνε το καροτσάκι προς τα πίσω ( δεν είχε δύναμη να το σπρώχνει προς τα εμπρός ). Όλη την ημέρα πήγαινε με την "όπισθεν" πάνω κάτω στους διαδρόμους. ''Περπατούσε'' ώρες, μέρες και βρισκόταν στο ίδιο σημείο.
Στη μέση ενός απέραντου ωκεανού προσπαθώντας να βρει διέξοδο στη μοναξιά της. Με τα ζωηρά της μάτια σε κοιτούσε και περίμενε να της μιλήσεις. Αν δεν της μιλούσες εσύ, σου μιλούσε αυτή. ''Ποιον έχετε εδώ, Πόσο καιρό θα μείνει
Πέστε του οτι είναι ωραία εδώ, οι άνθρωποι είναι καλοί και μας προσεχουν''.
Η Βασιλική, μας περίμενε κάθε μέρα στο καροτσάκι έξω από το δωμάτιό της λες και είμαστε δικοί της άνθρωποι.
''Σημερα το πρωί ήρθε και με είδε ο Χρίστος'' μας είπε γεμάτη χαρά.(ο Χρίστος ήταν ένας ακόμα της παρέας μας). Γεννημένη στην Αμερική, μα τα Ελληνικά της τέλεια. Έλαμπε το πρόσωπό της όταν μας έβλεπε. Σήμερα ήταν στενοχωρημένη γιατί η καθαρίστρια πέταξε κατά λάθος την σπανακόπιτα που της είχε δώσει η Γεωργία. "Δεν πειράζει θα φτιάξω άλλη και θα σου φέρω" της είπε η Γεωργία να την καθησυχάσει. "Όχι να μην φτιάξεις άλλη γιατί έχει πολύ δουλειά, έφτιαχνα κι εγώ και ξέρω". "Μου έφερε ο Σωκράτης ένα ρυζόγαλο, μα τι ωραίο που ήταν!!!"
"Έχω ένα γιο - μας λέει - που εργάζεται σε μια άλλη πολιτεία της Αμερικής. Μου είπε να πάω να μείνω μαζί του αλλά δεν πήγα, δεν ήθελα να τον επιβαρύνω. Δεν ήθελα να έχει έναν άρρωστο άνθρωπο στο σπίτι του".
Και προτίμησε την μοναξιά η Βασιλική, έδειξε αυταπάρνηση για το καλό του παιδιού της.
Ηρωίδα θα χαρακτήριζα την Βασιλική. Ηρωίδα Ελληνίδα Μάννα, γιατί προτίμησε να ζήσει μακριά απ'οτι αγάπησε, μακριά από το αγαπημένο της παιδί και τώρα τι περιμένει.Την ανατολή η τη δύση. Περιμένει να ζήσει η να πεθάνει. Μόνο αυτό της έχει απομείνει.
Μας ρώτησε πότε θα φύγει ο άνθρωπός μας από το ίδρυμα. ''Αυριο'' της λέει η Γεωργία. Η Βασιλική έσκυψε το κεφάλι και είπε με παράπονο. "Κι εγώ θα μείνω μόνη μου". Όχι δεν θα μείνεις μόνη σου, θα ερχόμαστε να σε βλέπουμε της είπε πάλι η Γεωργία. "Αλήθεια" είπε η Βασιλική όλο χαρά και καθώς σήκωσε το κεφάλι της είδαμε οτι τα μάτια της ήταν γεμάτα δάκρυα.
Της υποσχεθήκαμε οτι θα πάμε και θα κρατήσουμε την υπόσχεσή μας.
Στο τέλος του διαδρόμου ο χώρος πλάταινε σαν σε σαλονάκι με μια μεγάλη τζαμαρία όπου μπορούσες να βλέπεις την αυλή του κτηρίου και τον φράχτη με τα πυκνά και πανύψηλα δέντρα. Σ'αυτό το σημείο περνούσαν την μέρα τους πολλοί από τους ''ενοίκους '' κοιτάζοντας τον... έξω κόσμο. Τον κόσμο που έχασαν, τον κόσμο που ίσως δεν πρόλαβαν να χορτάσουν, τον κόσμο που μπορεί να μην ξανά δουν κι ας είναι τόσο κοντά τους. Τον κόσμο από τον οποίον τους χωρίζει μόνο ένα τζάμι.
Στο σαλονάκι εκείνο βρήκα τον John μια μέρα να ''θωρρεί ακίνητος'' την τζαμαρία. Δεν μπορούσε να μιλήσει. Με την νοηματική γλώσσα....είπαμε μερικές κουβέντες. How are you; (τι κάνεις) τον ρώτησα. Κούνησε ελαφρά το κεφάλι του προς τα κάτω και χαμογέλασε σαν να μου έλεγε ''καλά είμαι''. Τι βλέπεις εκεί έξω, τον... ξανά ρωτάω. Γυρίζει προς το μέρος μου, με κοιτάει στα μάτια και το πρόσωπό του παίρνει ένα λυπημένο-παραπονεμένο ύφος που αν μπορούσα να το κάνω φωτογραφία, θα άξιζε όχι χίλιες λέξεις αλλά εκατομμύρια. Τον κοίταξα κι εγώ στα μάτια και νόμισα οτι άκουσα τη φωνή του να μου λέει. ...
''Εκει που είσαι ήμουνα κι εδώ που είμαι θα'ρθεις. Μην περιμένεις να γεράσεις για να πεισθείς πόσο σύντομη είναι η ζωή''. ''Μακάρι να είχα το θάρρος να ζήσω τη ζωή μου όπως ήθελα και όχι όπως μου επέβαλαν''.
''Μακάρι να μην εργαζόμουν τόσο σκληρά, μακάρι να είχα περισσότερους φίλους, μακάρι να είχα το θάρρος να εκφράσω τα συναισθήματά μου, μακάρι να είχα αφήσει τον εαυτό μου να είναι πιο ευτυχισμενος''.
Πόσο δίκιο είχε!! Στο δικό μας ορίζοντα το μόνο που φαίνεται είναι ζωή, περισσότερη ζωή καθώς τα γηρατειά η ο θάνατος, φαντάζουν πολύ μακριά από εμάς. Όμως τα χρόνια περνούν τόσο μα τόσο γρήγορα και η ψυχή μας αντί να γίνεται πιο ελαφριά, βαραίνει μέρα με τη μέρα. Αρχίζουμε να καταλαβαίνουμε οτι μεγαλώνουμε τότε που έχουμε όλο και περισσότερες ιστορίες να διηγηθούμε.
Όσο είμαστε μικροί η ζωή μας δίνει πράγματα. Μας παίρνει και κάποια, αλλά κυρίως μας δίνει. Από μια ηλικία και μετά όμως οι ρόλοι αλλάζουν. Όλα αυτά που μας είχε δώσει τόσα χρόνια ήρθε η ώρα να τα πάρει πίσω σαν φόρος ζωής που πρέπει να πληρώσουμε όλοι οι άνθρωποι επειδή ζήσαμε. Και 'μεις χωρίς να μπορούμε να κάνουμε διαφορετικά τα επιστρέφουμε κρατώντας ένα κομμάτι από αυτά που ζήσαμε.
Τις αναμνήσεις. Τις αναμνήσεις που είναι είναι εκεί για να μας θυμίζουν και ''για να μας διδάσκουν'' όπως μου είχε πει μια φορά ο Μπάρμπα-Νιόνιος ο Δάσκαλος από τα Κρέστενα. . Οι καλές για να μας κάνουν να νιώθουμε γαλήνη και οι κακές για να μας κάνουν να αισθανόμαστε ζωντανοί. Και γεμίζουμε το χρονοντούλαπό μας συνέχεια κι εκεί που νομίζουμε οτι έχει γεμίσει, με έκπληξη βλέπουμε οτι χωράει κι άλλες, όπως γεμίζει το πρόσωπό μας με ρυτίδες. Κάθε ρυτίδα και μια σκέψη, άσχημη η γλυκιά.
Θα έρθει κι η στιγμή που θα τα βάλουμε με τον εαυτό μας,με τις τύψεις μας και θα λυπηθούμε για το θάρρος που δεν είχαμε να ζήσουμε τη ζωή όπως θέλαμε, θα πικραθούμε όταν συνειδητοποιήσουμε οτι η ζωή μας τελειώνει ενώ πολλά όνειρα μας έχουν μείνει ανεκπλήρωτα. Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν εκπλήρωσαν ούτε τα μισά από όσα είχαν ονειρευτεί. Είναι πολύ σημαντικό να προσπαθήσουμε να εκπληρώσουμε μερικά από τα όνειρά μας στην πορεία.
Ο πολυάσχολος τρόπος ζωής, μας εμποδίζει να ονειρευτούμε, μας κλέβει το χρόνο που έχουμε για τους φίλους και ξεχνάμε τα οφέλη της φιλίας, μας πιέζει και δεν προλαβαίνουμε να χαρούμε τα παιδιά μας να τα πάρουμε μια αγκαλιά, να ψάξουμε την αγάπη στον σύντροφό μας.
Δεν ξέρω πόση ώρα κράτησε η... κουβέντα μας με τον Μπάρμπα John, μπορεί λίγα δευτερόλεπτα ίσως και μισή ώρα μέχρι που μας διέκοψε η φωνή της νοσοκόμας. Ήταν ώρα να γυρίσει ο John στο δωμάτιό του. Ας απλοποιήσουμε τον τρόπο ζωής και ας δημιουργήσουμε περισσότερο χώρο στη ζωή μας με συνειδητές επιλογές και με θάρρος για αλλαγές.
Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που ζουν μονάχοι σαν ξερόκλαδα σπασμένα, σαν ξωκλήσια ερειπωμένα, σαν.....εσένα, σαν.....εμένα.
Γιώργος Ιατρού
Βοστώνη Αμερικής
